واحد پول رسمی ترکیه، لیر ترکیه است و به اختصار TRY نامیده می‌شود. واحد پول لیر ترکیه، ارز رسمی و قانونی در این کشور است؛ به این معنی که دولت ترکیه آن را به رسمیت می‌شناسد و برای تسویه کلیه تعهدات مالی اعم از پرداخت کالا، خدمات، مالیات و بدهی استفاده می‌شود. هیچ ارز دیگری غیر از لیر، به‌طور رسمی در ترکیه پذیرفته نمی‌شود.
تاریخچه واحد پول لیر ترکیه و تغییرات آن
واحد پول ترکیه، به‌عنوان یک کشور با تاریخ طولانی و پرتلاطم، نیز تغییرات زیادی را تجربه کرده است. واحد پول لیر ترکیه، در سال ۱۹۲۳ به‌عنوان ارز رسمی این کشور معرفی شد و جای لیر عثمانی را گرفت که واحد پول امپراتوری عثمانی بود.
پس از سقوط امپراتوری و بنیان‌گذاری جمهوری ترکیه، لیر عثمانی به لیر ترکیه تغییر نام داد. در گذشته، لیر ترکیه متفاوت بو؛ اما در دوره حکومت رجب طیب اردوغان، با حذف شش صفر، واحد پول ترکیه اصلاح شد و لیر امروزی جایگزین آن شد. این اقدام، به ثبات بیشتر لیر ترکیه انجامید و آن را به رتبه پیشرفته‌ای در بین ارزها رساند.
قدیمی‌ترین اسکناس ترکیه در سال ۱۹۲۷، پس از اعلام جمهوری ترکیه منتشر شد. این اسکناس، در لندن با استفاده از حروف عثمانی و تصویر مصطفی کمال آتاتورک تحت چاپ قرار گرفت. پس از آن، واحد پول لیر ترکیه شاهد چندین تغییر بود.
کروش، زیر واحد پول لیر ترکیه
قروش یا کروش در ترکیه، به سکه‌ها یا پول‌خردهایی اطلاق می‌شود که به‌عنوان زیر واحد لیر شناخته می‌شوند. به‌طور کلی، هر ۱۰۰ کروش معادل یک واحد پول لیر ترکیه است؛ بنابراین، وقتی منظور از یک کروش، یک‌صدم لیر است. در ترکیه، اغلب برای خریدهای روزمره و خریدهای کوچک از قروش استفاده می‌شود. این قروش‌ها، به‌طور معمول در معاملات روزانه و خریدهای جزئی مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ درحالی‌که اسکناس‌های بزرگ‌تر برای معاملات مهم‌تر و با مبالغ بیشتر به‌کار می‌روند.
اولین اسکناس‌های لیر ترکیه
در سال ۱۹۲۶، وزارت امور مالی ترکیه مجموعه‌ای از اسکناس‌های ۱۰۰۰، ۵۰۰، ۱۰۰، ۵۰، ۱۰ و ۱ لیر ترکیه را منتشر کرد. روی هر یک از این اسکناس‌ها، تصویر مصطفی کمال آتاتورک، یکی از بنیان‌گذاران جمهوری ترکیه، قرار داشت. این مجموعه، آخرین مجموعه از اسکناس‌های تاریخی لیر ترکیه بود که متون آن به زبان فرانسوی و ترکی (با استفاده از حروف عربی) چاپ شده بود.
در فاصله سال‌های ۱۹۳۷ تا ۱۹۳۹، بانک مرکزی ترکیه مجموعه‌ای از اسکناس‌های جدید را منتشر کرد. روی این اسکناس‌ها، تصویری از رئیس‌جمهور آن زمان، عصمت اینونو، قرار داشت. متون روی این اسکناس‌ها به زبان ترکی، اما با استفاده از حروف لاتین چاپ شده بود. این پول، در واحدهای ۲، ۵، ۱۰، ۵۰، ۱۰۰، ۵۰۰، و ۱۰۰۰ لیر ترکیه در آن زمان منتشر شد.
اسکناس‌های یک لیر ترکیه در سال ۱۹۴۲ دوباره منتشر شدند. در اوایل دهه ۱۹۵۰، تصویر آتاتورک بر روی اسکناس‌های لیر ترکیه ظاهر شد. همچنین، در سال ۱۹۶۰، سکه جایگزین اسکناس‌های ۲ لیر ترکیه شد. این اتفاق، در طول سال‌های ۱۹۷۴ تا ۱۹۸۱ هم برای اسکناس‌های ۵ و ۱۰ لیر رخ داد.
آخرین تغییرات اسکناس‌های ترکیه
در تاریخچه واحد پول لیر ترکیه، اسکناس‌های مختلفی در فاصله سال‌های ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۰ منتشر شده است. اسکناس ۵۰۰۰ لیری در سال ۱۹۸۱، ۱۰۰۰۰ لیری در سال ۱۹۸۲، اسکناس‌های ۲۰۰۰۰ لیری در سال ۱۹۸۸، ۵۰۰۰۰ لیر در سال ۱۹۸۹ و اسکناس‌های ۱۰۰ هزار لیر در سال ۱۹۹۱، ۲۵۰ هزار لیر در سال ۱۹۹۲، ۵۰۰ هزار لیر در سال ۱۹۹۳، یک میلیون لیر در سال ۱۹۹۵، پنج میلیون لیر در سال ۱۹۹۷، ۱۰ میلیون لیر در سال ۱۹۹۹ و بیست میلیون لیر در سال ۲۰۰۱ منتشر شدند.
قدرت واحد پول لیر ترکیه
در فاصله سال‌های ۱۹۹۵ و ۱۹۹۶، کتاب رکورد‌های گینس ارز ترکیه را یکی از کم‌ارزش‌ترین ارزهای جهان معرفی کرد. سال ۲۰۰۳، شورای سیاست پولی ترکیه با حذف صفر از واحد پول خود، اصلاحاتی انجام داد. در سال ۲۰۰۵، با روی کار‌آمدن حزب عدالت و توسعه توسط رجب طیب اردوغان و حذف شش صفر از واحد پول لیر ترکیه، یک جهش بزرگ در اقتصاد این کشور ایجاد شد. این تغییرات از تاریخ یکم ژانویه ۲۰۰۵ در سراسر ترکیه به اجرا درآمدند.
لیر قدیم ترکیه تا پایان سال ۲۰۰۵ به گردش خود ادامه داد و در این مدت، لیر ترکیه و لئوی رومانی در ردیف ارز‌هایی با کمترین ارزش قرار گرفتند. در این دوره، دولت ترکیه دو اسکناس جدید در واحدهای ۱۰۰ و ۵۰ لیر ترکیه منتشر کرد.
در دوره ژانویه ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۸، لیر جدید ترکیه با نام “Yeni Türk Lirası” با حروف اختصار YTL معرفی شد. میزان تورم این پول، حدود ۸/۸ درصد در سال بود و لیر جدید ترکیه به ۱۰۰ کروش تقسیم می‌شد؛ اما در سال ۲۰۰۹، لیر جدید ترکیه از گردش خارج و دوباره لیر ترکیه قدیمی به‌عنوان جایگزین آن مورد استفاده قرار گرفت.
در ترکیه از چه ارزی استفاده کنیم
بهترین ارز برای استفاده در ترکیه، لیر ترکیه (TRY) است و قیمت‌های ذکرشده در این ارز، معمولاً پایین‌ترین هستند. ارزش لیر ترکیه، در مقایسه با برخی ارزهای دیگر هنوز پایین است؛ اما در سال‌های اخیر بهبود چشم‌گیری را نشان داده است.
بنابراین، هنگام بازدید از ترکیه، بهتر است از ارز محلی استفاده کنید و حساب‌های خود را با لیر ترکیه پرداخت نمایید. هرچند برخی از هزینه‌های بزرگ سفر، مانند هتل و کرایه ماشین ممکن است به دلار آمریکا یا یورو اعلام شوند؛ اما برخی از مؤسسات و فروشگاه‌ها تخفیف‌هایی برای پرداخت نقدی در لیر ترکیه ارائه می‌دهند.
جمع‌بندی
واحد پول لیر ترکیه، ارز رسمی و قانونی ترکیه است. این واحد پول، از سال ۱۹۲۳ پس از بنیان‌گذاری جمهوری ترکیه جایگزین لیر عثمانی شد. این ارز، برای تسویه کلیه تعهدات مالی در کشور، از جمله پرداخت کالا و خدمات استفاده می‌شود. در طول تاریخ، لیر ترکیه تحت تغییرات متعددی قرار گرفته است؛ از جمله اصلاحات در مقادیر اسکناس‌ها و حذف صفرها. این واحد پول، در معاملات روزانه و تجاری ترکیه به‌طور گسترده استفاده می‌شود و در سال‌های اخیر نیز تحولاتی را پشت سر گذاشت که ارزش آن را بهبود داده است.
