در سال‌های اخیر، لیر ترکیه با نوسانات زیادی همراه بوده است. این نوسانات، سفر به ترکیه و سرمایه‌گذاری در این کشور را برای ایرانیان دشوار ساخت. به همین خاطر، بررسی آینده لیر ترکیه و این‌که آیا باز هم این نوسانات تاثیر منفی بر روی قدرت سفر و سرمایه‌گذاری ایرانیان دارد یا خیر، می‌تواند برای بسیاری از ما بسیارمفید باشد.
بررسی روند تاریخی قیمت لیر ترکیه
مطالعه روند تاریخی قیمت لیر ترکیه در ایران، نشان می‌دهد که این روند تحت‌تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد. در سال‌های اخیر، روند نوسانات قیمت لیر ترکیه در مقابل ریال ایران معمولا با تغییرات در عرضه و تقاضا، عوامل سیاسی و اقتصادی و همچنین تحولات بین‌المللی همراه بوده است.
در وهله اول، تحولات در سیاست‌های مالی و اقتصادی ترکیه، می‌تواند تاثیر مستقیمی بر قیمت لیر داشته باشد. ازجمله این تحولات، شامل تورم، نرخ بهره، وضعیت معاملات خارجی و نظام بانکی هستند. هرگونه تغییر در این عوامل، می‌تواند به ورود یا خروج سرمایه از بازارهای مالی ترکیه منجر شود که درنتیجه قیمت لیر نسبت به ریال تغییر کند.
عوامل سیاسی و تحولات بین‌المللی
از سوی دیگر، عوامل سیاسی نیز می‌توانند به‌عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار بر روند قیمت در آینده لیر ترکیه باشند. رویدادهای سیاسی در ترکیه و یا روابط بین‌المللی ترکیه با دیگر کشورها، می‌توانند باعث بروز نوساناتی در قیمت لیر شوند که در نهایت تاثیر مستقیمی بر بازار ایران نیز دارد.
همچنین، تحولات بین‌المللی تأثیرگذار هستند. به‌عنوان مثال، تحریم‌ها و توافقات بین‌المللی، بر تجارت و روابط مالی ترکیه با سایر کشورها تاثیر دارند که می‌تواند به نوسانات در قیمت لیر منجر شود.
به‌طور کلی، برای درک دقیق‌تر روند تاریخی قیمت لیر ترکیه در ایران، لازم است عوامل متعددی از جمله سیاست‌های مالی و اقتصادی ترکیه، عوامل سیاسی و تحولات بین‌المللی را درنظر گرفت.
آینده لیر ترکیه با تصمیم مهم اقتصادی که پیش از انتخابات ترکیه گرفته شد
تصمیم بانک مرکزی ترکیه، این بود که نرخ بهره را بدون تغییر حفظ کند. این تصمیم، در جلسه آخرین سیاست‌گذاری بانک مرکزی قبل از انتخابات ریاست جمهوری ترکیه اعلام شد. با توجه به افزایش نوسانات لیر و ترس از افت شدید ارزش آن پس از انتخابات، فشارهایی از سوی رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، برای کاهش نرخ بهره وارد شد؛ اما با وجود این فشارها، بانک مرکزی تصمیم به تغییرندادن نرخ بهره گرفت.
شهاب کاوچی اوغلو، رهبر کمیته سیاست‌گذاری پولی و رئیس بانک مرکزی ترکیه، هماهنگ با پیش‌بینی بیشتر سیاست‌مداران، نرخ بهره را برای دومین ماه متوالی در حدود ۸.۵ درصد حفظ کرد.
آسیبی که زلزله ترکیه به اقتصاد آن زد
در بیانیه‌ای که همراه با اعلام نرخ بهره منتشر شد، سیاست‌گذاران اعلام کردند که مناطق آسیب‌دیده از زلزله در ترکیه با سرعتی بیش از انتظار بازسازی می‌شوند. بر اساس گزارش دولت، زلزله‌ای که در جنوب شرقی ترکیه به وقوع پیوست و منجربه مرگ بیش از ۵۰ هزار نفر شد، به اقتصاد ترکیه آسیب ۱۰۴ میلیارد دلاری وارد کرد.
بانک مرکزی ترکیه، در تکرار ارزیابی خود اعلام کرد که آینده لیر ترکیه و موضع فعلی سیاست پولی به‌منظور بهبود اقتصاد مناطق آسیب‌دیده از زلزله و حفظ ثبات قیمت‌ها و پایداری مالی، کافی است.
تحلیل عوامل موثر بر قیمت لیر ترکیه
گزینه‌ها و عوامل متعددی، بر قیمت لیر ترکیه اثر می‌گذارند که می‌توان آن‌ها را به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم کرد:
عوامل داخلی
عوامل داخلی تاثیرگذار بر آینده لیر ترکیه، عبارت‌اند از:
تورم
ترکیه، در سال‌های اخیر با تورم فزاینده‌ای روبرو بوده است.
- افزایش تورم، باعث کاهش ارزش لیر دربرابر سایر ارزها می‌شود.
- در حال حاضر (28 مارس 2024)، تورم سالانه ترکیه 61.14% است.
رشد اقتصادی
رشد اقتصادی پایین ترکیه، به‌خصوص در سال‌های اخیر، بر ارزش لیر تاثیر منفی گذاشته است. پیش‌بینی می‌شود که رشد اقتصادی ترکیه در سال 2024 حدود 3.0% باشد.
نرخ بهره
افزایش نرخ بهره توسط بانک مرکزی ترکیه، می‌تواند به تقویت لیر کمک کند. در حال حاضر، نرخ بهره پایه در ترکیه 14% است.
وضعیت سیاسی ترکیه
تنش‌های سیاسی داخلی و خارجی، می‌تواند بر ثبات اقتصادی و درنتیجه بر ارزش لیر تاثیر منفی داشته باشد. تنش‌های اخیر ترکیه با یونان و اتحادیه اروپا، نمونه‌ای از آن‌ها هستند.
عوامل خارجی
عوامل خارجی که تاثیر مستقیمی بر آینده لیر ترکیه دارند، به‌شرح زیر ارائه می‌شوند:
قیمت دلار آمریکا
لیر ترکیه، به‌طور مستقیم با دلار آمریکا مرتبط است.
- افزایش قیمت دلار، قیمت لیر را نیز افزایش می‌دهد.
- در حال حاضر (28 مارس 2024)، هر دلار آمریکا برابر با 14.03 لیر ترکیه است.
سیاست‌های پولی و اقتصادی سایر کشورها
سیاست‌های پولی و اقتصادی سایر کشورها، به‌خصوص ایالات متحده و اتحادیه اروپا، می‌تواند بر ارزش لیر تاثیرگذار باشد. افزایش نرخ بهره در ایالات متحده، می‌تواند باعث تقویت دلار و تضعیف لیر شود.
قیمت جهانی طلا
طلا، درواقع یک پناهگاه امن برای سرمایه‌گذاران است. در زمان‌های نامتعادل اقتصادی، تقاضا برای طلا افزایش می‌یابد و این موضوع، می‌تواند به تقویت لیر کمک کند. در حال حاضر (28 مارس 2024)، هر اونس طلا 1784.30 دلار است.
ارائه نظرات کارشناسان اقتصادی در مورد آینده لیر ترکیه
نظرات کارشناسان اقتصادی در مورد آینده لیر ترکیه، متنوع است و به عوامل مختلفی بستگی دارد. در زیر، تعدادی از این نظرات ذکر شده است.
1. نگرش مثبت
برخی از کارشناسان اقتصادی، معتقدند که با تثبیت وضعیت اقتصادی و پیشرفت‌هایی که ترکیه در برخی زمینه‌ها داشته است، می‌توان انتظار داشت که لیر ترکیه به‌مرور زمان تقویت شود و نرخ ارز این کشور بهبود پیدا کند.
2. نگرش منفی
دیگر کارشناسان، نگرانی‌هایی درباره پایداری اقتصادی ترکیه دارند. وضعیت تورم بالا، نوسانات نرخ ارز و مسائل سیاسی می‌توانند باعث ضعف لیر شوند و به نوسانات بیشتری در بازار ارز برسند.
3. عوامل زیان‌بخش خارجی
برخی کارشناسان، با تأکید بر تأثیرات تحریم‌ها و رویدادهای بین‌المللی، به نوسانات بیشتر در قیمت لیر ترکیه اشاره می‌کنند. عواملی مانند تحریم‌ها، ناتوانی در تحقق توافقات بین‌المللی و روابط ترکیه با برخی کشورها می‌تواند بر لیر تأثیر منفی داشته باشد.
4. توجه به سیاست‌های داخلی
برخی کارشناسان، تأکید دارند که تدابیر داخلی ترکیه، ازجمله سیاست‌های مالی و اقتصادی دولت و بانک مرکزی، نقش مهمی در پایداری یا ناپایداری لیر ترکیه خواهد داشت.
با توجه به تنوع در نظرات کارشناسان، پیش‌بینی دقیق و قطعی در مورد آینده لیر ترکیه دشوار است و بستگی به تحولات آینده دارد.
جمع‌بندی
آینده لیر ترکیه، با توجه به تحریکات اقتصادی، نوسانات نرخ ارز و عوامل سیاسی بسیارپیچیده است. برخی کارشناسان، بهبود پیشرفت‌های اقتصادی را پیش‌بینی می‌کنند؛ در حالی که دیگران نگرانی‌هایی درباره پایداری و نوسانات لیر دارند. نتیجه نهایی وضعیت لیر ترکیه، به تأثیرات داخلی و خارجی و سیاست‌های دولت و بانک مرکزی بستگی دارد.
