کشورهای دارای واحد پولی ریال
- 11 بهمن 1402
- 115
واحد پول یک کشور عنصری حیاتی است که ثبات اقتصادی و رفاه شهروندان آن را مشخص میکند. ریال که نوعی ارز است در چندین کشور جهان مورداستفاده قرار میگیرد. واحد پولی ریال در چندین کشور در سراسر جهان، عمدتا در خاورمیانه و شمال آفریقا استفاده میشود. این واحد پول رسمی ایران، عمان و یمن است، اما تغییرات واحد پول ریال در چندین کشور دیگر نیز وجود دارد.
چه کشورهایی دارای واحد پول ریال هستند؟
برخی از کشورها واحد پول ریال را به خود اختصاص دادهاند:
ایران
ایران از برجستهترین کشورهایی است که واحد پولی ریال دارد. نماد ریال ایران به صورت “ریال” است و به یکصد واحد فرعی به نام “دینار” تقسیم میشود. به طور گسترده برای کلیه تراکنشهای مالی در داخل کشور مورد استفاده قرار میگیرد. اما بهدلیل تحریمهای بینالمللی و بیثباتی اقتصادی، ریال ایران در سالهای اخیر با کاهش قابل توجهی مواجه شده است.
عمان
کشور دیگری که از واحد پولی ریال استفاده میکند عمان است. ریال عمانی که نماد آن “ریال” نیز است، به 1000 واحد فرعی تقسیم میشود که به نام بایسا نام گذاری شده است. عمان بهدلیل داشتن ذخایر عظیم نفتی بهدلیل اقتصاد با ثباتش شناخته شده است.
ریال عمان به دلار آمریکا متصل است، به این معنی که ارزش آن در برابر دلار آمریکا ثابت درنظر گرفته میشود. این ثبات به حفظ قدرت و قابلیت اطمینان واحد پولی ریال عمان کمک کرده است. اما نرخ در برابر سایر ارزها تغییر خواهد کرد، زیرا ریال عمان به آن ارزها متصل نیست.
عمان به شدت به نفت وابستگی دارد. به همین علت اقتصاد و ارز تحت تاثیر قیمت نفت قرار میگیرد. مانند بسیاری از کشورهای نفت خیز، عمان نیز تلاش دارد تا اقتصاد خود را به دور از وابستگی به نفت متنوع کند. مقامات عمان با توجهبه موقعیت جغرافیایی ساحلی این کشور، توجه ویژهای به تولید، گردشگری و لجستیک دارند.
تا زمانیکه عمان نتواند به اقتصاد متنوعتر و با سیستم مالی توسعهیافتهتر دست یابد، این احتمال وجود دارد که ریال عمان به دلار متصل بماند. ضمن آنکه این کشور شاهد نوسانات قابل توجهی در تورم بوده است.
یمن
یمن نیز از ریال بهعنوان واحد پول رسمی خود استفاده میکند. بهعنوان ریال یمن شناخته میشود، نماد آن “YER ” است و به 100 زیر واحد به نام fils تقسیم میشود. یمن در سالهای اخیر با بیثباتی اقتصادی و آشفتگی سیاسی زیادی مواجه بوده است که منجر به کاهش شدید ارزش پول این کشور شده است. جنگ داخلی و بحران انسانی به شدت بر ارزش ریال یمن تاثیر گذاشت و آن را به یکی از ضعیفترین ارزهای جهان تبدیل کرد.
تاریخچه ریال یمن
تاریخچه ریال یمن به سال 1965 باز میگردد که ریال یمن شمالی جایگزین لیر عثمانی شد. در سال 1972، دینار یمن جنوبی معرفی شد که توانست جایگزین روپیه بریتانیا در منطقه اقیانوس هند شود. پس از اتحاد یمن شمالی و جنوبی در سال 1990، این دو واحد پولی ادغام شدند و ریال یمن بهعنوان واحد پول رسمی تعیین شد.
بانک مرکزی یمن (CBY) مرجع اصلی نظارتی برای ریال یمن است که مسئولیت حفظ ثبات اقتصاد یمن از جمله نرخ برابری ریال یمن را دارد. یمن یکی از فقیرترین کشورهای جهان عرب محسوب میشود. اقتصاد یمن تا حد زیادی به صادرات نفت وابسته است که بیش از 70 درصد از درآمدهای صادراتی این کشور را تشکیل میدهد.
اقتصاد یمن از سال 2014 که جنگ داخلی در این کشور آغاز شد، در بحران است. جنگ خسارات قابل توجهی به زیرساخت های کشور از جمله تاسیسات تولید نفت این کشور وارد کرده است.
قطر
قطر از ریال (QAR) بهعنوان واحد پول رسمی خود استفاده میکند. با نماد “ریال” به 100 درهم تقسیم می شود. اقتصاد قطر به شدت به تولید گاز طبیعی وابسته است و واحد پول آن به دلار آمریکا اتصال دارد که ثبات و اعتماد به ریال قطر را تضمین میکند.
تونس از دینار تونس (TND) بهعنوان واحد پول رسمی خود استفاده میکند. با نماد “د. ت” به 1000 میلی متر تقسیم می شود. دینار تونس در سال های اخیر نسبتا ثابت مانده است، اگرچه این کشور بهدلیل بیثباتی سیاسی و نگرانی های امنیتی با چالش های اقتصادی مواجه شده است.
چندین کشور دیگر از جمله عربستان سعودی، عراق و امارات متحده عربی نیز ارزهای مرتبط با ریال دارند. ریال عربستان، دینار عراق و درهم امارات همگی بخشها یا تغییرات نظام ارزی ریال هستند.
تاریخچه ریال قطر
تاریخچه ریال قطر از بسیاری جهات به ارزهای سایر کشورها گره خورده است. قطر تا سال 1966 از روپیه هند با نام ارز رسمی و اصلی خود استفاده میکرد. اینها در آن زمان روپیه خلیج فارس نامیده میشد. با این حال، هنگامی که هند در سال 1966 ارزش روپیه را کاهش داد، قطر تصمیم گرفت ارز خود را معرفی کند.
ابتدا قطر ریال سعودی را پذیرفت؛ اما سپس به سرعت ریال قطر و دوبی را در قرارداد ارزی قطر و دبی در مارس 1966 معرفی کرد. هنگامیکه دبی در سال 1973 وارد امارات شد، قطر شروع به انتشار ریال جداگانه کرد. این ریال منحصربهفرد و مجزا است که امروزه بهعنوان واحد پول قطر وجود دارد.
نوسانات ریال
نوسانات ارزش ریال تاثیر عمیقی بر زندگی روزمره شهروندان این کشورها گذاشته است. تورم سر به فلک کشید و منجر به افزایش قیمت کالاها و خدمات شد. علاوهبر این، کاهش چشمگیر ارزش ریال، پسانداز و ثروت مردم از میان رفت. کاهش ارزش ارز نیز باعث گرانتر شدن کالاها و وضعیت اقتصادی این چند کشور را بدتر کرده است.
در سالهای اخیر، هم ایران و هم دیگر کشورهای دارای واحد پولی ریال اقداماتی را برای تثبیت ارزهای ریالی خود انجام دادهاند. ایران سیاستهای مالی جدیدی از جمله یکسان سازی نرخ ارز رسمی و بازار آزاد را در تلاش برای باز پسگیری کنترل ارزش پول خود در پیش گرفت.
بههمین ترتیب، یمن تلاشهایی را برای تثبیت ریال یمن از طریق مداخلات بانک مرکزی یمن انجام داد. با اینحال، این اقدامات هنوز بهطور کامل چالشهای اقتصادی پیش روی هر دو کشور را برطرف نکرده است.
ارزش ریال
ارزش یک ارز در هر اقتصادی نقش مهمی ایفا میکند. زیرا مستقیما بر قدرت خرید شهروندان تاثیر میگذارد و تجارت خارجی را تحت تاثیر قرار میدهد. عواملی مانند عرضه و تقاضا، تورم، ثبات سیاسی و اقتصادی، واردات و صادرات، تحریمهای بینالمللی و… ارزش ریال را تعیین میکنند.
تراز تجاری واردات و صادرات کشور نیز در تعیین ارزش ریال نقش دارد. کشوری که شدیدا به واردات متکی است، احتمال دارد افزایش تقاضا برای ارزهای خارجی و متعاقب آن کاهش ارزش پول خود را تجربه کند. برعکس، یک مازاد تجاری سالم میتواند ارزش پول را تقویت سازد.
جمعبندی
واحد پول ریال در کشورهای مختلف خاورمیانه و شمال آفریقا مورداستفاده قرار میگیرد. هر کشوری که دارای واحد پولی ریال است، با چالشهای منحصربهفرد خود از جمله بی ثباتی اقتصادی، آشفتگی سیاسی یا وابستگی به منابع طبیعی مواجه میشود. با اینحال، این کشورها اقداماتی را برای حفظ ثبات انجام دادهاند. مانند پیوند پول خود با دلار یا اجرای سیاستهای پولی. ریال همچنان ارز قابل توجهی در منطقه است و نقش مهمی در توسعه اقتصادی و مبادلات مالی این کشورها ایفا میکند.