حفظ ارزش پول با طلا بهمعنای داشتن یک «استاندارد طلا» است که بهعنوان یک سیستم پولی، در آن ارز توسط مقدار ثابتی طلا پشتیبانی میشود. جهان از قرن بیستم استاندارد طلا را کنار گذاشت، زیرا اکثر کشورها «ارزهای فیات» را اتخاذ کردند که بدون نیاز به پشتیبانی هیچ کالای فیزیکی، توسط اقتدار و اعتماد دولت پشتیبانی میشود. با اینحال، برخی از مردم هنوز مدافع بازگشت به استاندارد طلا هستند با این استدلال که این استاندارد میتواند سیستم پولی سالم و باثبات تری ارائه دهد و یا سرمایهگذاری در آن را توصیه میکنند.
استاندارد طلا چیست
استاندارد طلا یک سیستم پولی است که در آن ارز یا پول کاغذی یک کشور ارزشی دارد که مستقیماً با طلا مرتبط است. تحت این سیستم، پول کاغذی را میتوان برای مقدار معینی طلا بازخرید کرد و بانکهای مرکزی ملزم به نگهداری ذخایر طلا برای پشتیبانگیری از پول خود هستند.
در این استاندارد حفظ ارزش پول با طلا میسر میشود. این بدان معناست که عرضه پول محدود به مقدار طلای موجود در ذخایر بانک مرکزی است و نرخ مبادله ارز بین کشورهایی که از استاندارد طلای یکسانی استفاده میکنند با قیمت طلا تعیین میشود.
بهعنوان مثال، اگر ایالات متحده قیمت طلا را 500 دلار در هر اونس تعیین کند، ارزش دلار یک به 500 اونس طلا خواهد بود. اگر کشور دیگری، مثلاً فرانسه، قیمت طلا را 400 دلار در هر اونس تعیین کند، ارزش فرانک یک به 400 اونس طلا خواهد بود. یعنی نرخ مبادله بین دلار و فرانک 25/1دلار در هر فرانک خواهد بود.
استاندارد طلا بهطور گستردهای در قرن 19 و اوایل قرن 20 مورد استفاده قرار میگرفت، اما اکثر کشورها پس از پذیرش ارزهای فیات که توسط هیچ کالای فیزیکی پشتیبانی نمیشود، آن را کنار گذاشتند که بهدلیل عدم انعطافپذیری و ثبات استاندارد طلا بود.
چرا طلا همچنان ارزشمند است؟
برخی افراد استدلال میکنند که طلا ارزش ذاتی ندارد. آنها میگویند طلا یادگاری زمان بربریت انسان است و هیچ ویژگی پولی ندارد. آنها معتقد هستند که در یک محیط اقتصادی مدرن، ارز کاغذی (یا دیجیتال) پول انتخابی است و تنها ارزش طلا قابلیت آن برای ساخت جواهرات خواهد بود.
از سوی دیگر، کسانی هستند که ادعا میکنند طلا دارایی با ویژگیهای ذاتی مختلف است که حفظ آن را برای سرمایهگذاران در پرتفوی خود منحصربهفرد و ضروری میکند. از نگاه آنها سرمایهگذاری در طلا به اندازه کافی مستدل است و دلایل ارزش ماندگار طلا را به شرح زیر ذکر میکنند:
– طلا بهعنوان نمادی از ثروت، قدرت و عظمت تلقی میشود.
– طلا در طول اعصار در نقش مادهای بسیار پرطمطراق و حتی مورد پرستش، جایگاه والایی داشته است.
– در صورت سقوط ارز، طلا نقش اقتصادی مهمی به عنوان وسیله مبادله دارد.
– طلا یک ذخیره ارزش محسوب میشود و در نتیجه برای حفظ ارزش پول با طلا یک فرصت سرمایهگذاری است.
– فلز طلا چکش خوار است و میتواند در صورت نیاز برای استفاده در الکترونیک، دندانپزشکی، ابزار پزشکی و صنایع دفاعی، هوافضا و خودروسازی بهکار رود.
– طلا قابلیت دوام و غیرخورندگی دارد.
– این فلز زیبایی بصری و جذابیت مغناطیسی را به خود اختصاص میدهد.
طلا در اقتصاد مدرن
حتی اگر طلا دیگر از دلار آمریکا (یا سایر ارزهای جهانی) حمایت نکند، بازهم در جامعه امروزی اهمیت دارد و هنوز برای اقتصاد جهانی حیاتی است. برای تأیید این نکته، به ترازنامههای بانکهای مرکزی و سایر سازمان های مالی مانند صندوق بین المللی پول (IMF) نگاهی بیندازید.
در حالحاضر، بانکهای مرکزی و مؤسسات مالی چندجانبه مسئول نگهداری تقریباً یک پنجم از عرضه جهانی طلای سطح زمین هستند. علاوهبر این، اخیرا چندین بانک مرکزی به ذخایر طلای خود اضافه کردهاند که نشاندهنده نگرانیهایی در مورد اقتصاد بلندمدت جهانی خواهد بود.
طلا ثروت را حفظ میکند
دلایل اهمیت طلا در اقتصاد مدرن بر این واقعیت متمرکز است که طلا با موفقیت در طول هزاران نسل، ثروت را حفظ کرده است. با اینحال، در مورد ارزهای کاغذی (فیات) نمیتوان این امر را تایید کرد. به مثال زیر توجه کنید:
در اوایل دهه 1970، یک اونس طلا معادل 35 دلار بود. بیایید بگوییم که در آن زمان، شما این انتخاب را داشتید که یا یک اونس طلا یا 35 دلار را نگه دارید. هر دوی آنها در آن سال قابل تبدیل به چیزهای مشابهی مانند یک کت و شلوار جدید یا یک دوچرخه بودند.
اما نکته اینجاست که اگر امروز یک اونس طلا داشتید و آن را به قیمتهای امروزی تبدیل میکردید، همچنان برای خرید یک کت و شلوار جدید کافی بود، اما 35 دلار نه. بهطور خلاصه، اگر 35 دلار را نگه میداشتید، مقدار قابل توجهی از ثروت خود را از دست میدادید، زیرا ارزش طلا افزایش و ارزش یک دلار بهدلیل تورم کاهش یافته است.
سرمایهگذاری برای حفظ ارزش پول با طلا
فارغ از جدال بین موافقین و مخالفین استاندارد طلا، این فلز گرانبها بهدلیل نادر و محدود بودن منابع آن حفظ ارزش پول با طلا همچنان میتواند بهعنوان گزینهای مهم در پورتفو سرمایهگذاری نقش بازی کند. اما بد نیست ضمن تاکید بر ارزشمندبودن طلا، دلایل ایجاد برخی مسائل اساسی در سرمایهگذاری در طلا را بدانید.
مشکل اصلی طلا این است که برخلاف سایر کالاها مانند روغن یا گندم، مصرف نمیشود. زمانیکه طلا استخراج شد، در دنیا باقی ماند. درحالیکه، یک بشکه نفت به گاز و سایر محصولاتی تبدیل میشود که در باک بنزین خودرو یا موتورهای جت هواپیما مصرف میشوند.
غلات در خوراک انسان و دام مورد مصرف قرار میگیرد. از سوی دیگر، طلا تبدیل به جواهرات میشود یا در هنر کاربرد دارد یا در قالب شمشهایی پشت درهای خزانهها میماند و مصارف مختلف دیگری دارد. صرف نظر از مقصد نهایی طلا، ترکیب شیمیایی آن به گونهای است که گرانبها و دائمی خواهد بود و کاربرد مصرفی ندارد.
بههمین دلیل، بحث عرضه و تقاضا که برای کالاهایی مانند نفت و غلات میتوان مطرح کرد، برای طلا چندان مناسب نیست. بهعبارت دیگر، حتی اگر تقاضا برای این فلز کاهش یابد، عرضه در طول زمان افزایش خواهد داشت و از تابع عرضه و تقاضای بازار تبعیت نمیکند.
اما سوال اینجاست که آیا همچنان میتوان روی حفظ ارزش پول با طلا حساب باز کرد؟ پاسخ مثبت است.
چگونه در طلا سرمایهگذاری کنم؟
گزینههای بسیار متنوعی برای سرمایهگذارانی که خواهان قرار گرفتن در بازار طلا هستند وجود دارد. هرچند هزینههای ذخیرهسازی و بیمه طلای فیزیکی میتواند قابل توجه باشد، اما سرمایهگذاری مستقیم در شمش طلا همچنان امکانپذیر است. سرمایهگذاران میتوانند به صندوق های قابل معامله در بورس که این فلزات گرانبها را در اختیار دارند مراجعه کنند و یا سهام شرکتهای معدنی را بخرند که قیمت سهام آنها با عملکرد قیمت طلا مرتبط است.
جمعبندی
طلا از ابتدای زمان در تاریخ تبادلات بشر ثبت شده است و جایگاه ویژهای در تخیل انسان دارد. از منظر سرمایهگذاری، طلا بهدلیل پتانسیل بالا در حفظ قدرت و ارزش در بازارهای مالی دشوار و مقاومت در برابر کاهش تورمی ارزش ارزهای فیات جذابیت دارد. لذا استراتژی حفظ ارزش پول با طلا گزینه مناسبی در اختیار سرمایهگذاران قرار میدهد که تحت نوسانات ارزش ارزهای فیات ارزش دارایی خود را حفظ کنند.