طرز تهیه کاغذ اسکناس برای چاپ پول
- 15 اسفند 1402
- 62
کاغذی که برای تهیه اسکناس به کار میرود، از بسیاری جهات با دیگر کاغذها متفاوت است. ایده ماشین چاپ اسکناس، همیشه برای مردم وسوسهکننده به نظر میرسد. بنابراین، تولید اسکناس باید انحصارا در دست دولت و سازمانی خاص باشد. بههمین دلیل طرز تهیه کاغذ اسکناس، کمی پیچیده است.
مواد لازم برای تهیه اسکناس
بیشتر کاغذهایی که برای اقلامی مانند روزنامه و کتاب استفاده میشود، عمدتا از خمیر چوب ساخته شده است. با این حال، اسکناس از یک کاغذ ویژه ارزی ساخته میشود که 75 درصد آن پنبه و 25 درصد آن از کتان به دست میآید. مواد لازم برای تولید اسکناس، کاغذ مخصوص است برای چاپ پول، همچنین جوهر، برای زدن طرحهای روی کاغذ و صفحات، برای قرار دادن جوهر روی کاغذ و در آخر، مرحله چاپ خواهد بود.
طرز تهیه کاغذ اسکناس و تولید آن
بسیاری از مراحل تهیه اسکناس، ناظر به دشوارکردن تقلب در چاپ اسکناس است. تولید پول کاغذی شامل چهار مرحله میشود که به آنها میپردازیم.
طراحی کاغذ
در ایران، بانک مرکزی، مرجع تولید و چاپ اسکناس است. بنابراین، مرحله طراحی کاغذ اسکناس نیز در همین سازمان صورت میگیرد. طراحی کاغذ پول بهمنظور گرافیک خاص آن و همچنین افزایش ویژگیهایی است که تقلب در چاپ آن را دشوار میکند.
ظاهر بصری هر اسکناس، توسط یک طراح اسکناس ایجاد میشود. طرحهای جدید، اخیر از پرترهها و تصاویر تاریخی مشابه یادداشتهای قبلی استفاده میکنند، اما شامل رنگهای ظریف پسزمینه برای سختتر ساختن اسکناسها میشود. پس از این که طرح به اتمام رسید و تایید شد، به مرحله ساخت میرسد.
استفاده از جوهر خاص
جوهر مخصوص، یکی دیگر از موارد مهم در طرز تهیه کاغذ اسکناس است. این جوهر را بر روی کاغذ اسپری میکنند و تا خشکشدن آن صبر میکنند. این جوهر باعث درخشش بخشی از اسکناس در نور ماوراءبنفش میشود. چون این جوهر باعث تیرگی بخشی از کاغذ میشود، آن را جوهر نامرئی مینامند. لازم به ذکر است که جوهرهای مخصوص پول، تنها برای چک پول و اسکناسها به کار میرود. استفاده از این جوهر این برای جلوگیری از جعل اسکناس انجام میگیرد.
چاپ
طرز تهیه کاغذ اسکناس شامل استفاده از ترکیب چند ماده میشود. یعنی کاغذ، پنبه، الیاف کتانی و پارچه. قاعدتا کاغذهای معمولی از مقاومت بالایی برخوردار نیستند و بعد از مدتی از بین میروند. اما ترکیب این مواد برای تولید کاغذ اسکناس، مقاومت آن را افزایش میدهد.
اسکناسها معمولا در برابر رطوبت، شستهشدن (قرار گرفتن در ماشین لباسشویی) مچالهشدن، خردشدن و غیره، مقاومت بالایی از خود نشان میدهند. این، بهدلیل استفاده از ترکیبات خاص در کاغذ آنهاست. این ترکیب باعث افزایش امنیت چاپ اسکناس و کاهش تقلب در تولید آن نیز میشود.
نکات قابل توجه در طرز تهیه کاغذ اسکناس
یکی از نکات قابل توجه در تولید اسکناس، کار چاپگرها است. آنها برای سنجش دوام اسکناس، باید مقدار زیادی از متغیرها را هنگام آزمایش پول در نظر بگیرند. بنابراین، در پایان تولید، متخصصان اسکناسها را با ماشین لباسشویی، مخلوط سیمان، آزمایشهای مچالهشدن و انبوهی از چالش های دیگر آزمایش میکنند.
استفاده از ماشین لباسشویی بهعنوان وسیله سنجش مقاومت اسکناس، ممکن است کمی عجیب به نظر برسد. اما باید توجه داشت که پول کاغذی از همان چیزهایی است که لباسها از آن ساخته میشوند. بهعبارت دقیقتر، از پنبه و کتان. هر دوی این مواد از سلولز، که فراوانترین پلیمر آلی و عنصر اصلی ساختاری گیاهان چوبی است، به دست میآیند. سلولز، بسیار قوی و مقاوم در برابر شکستن در آب است که آن را به یک ماده عالی برای ساخت اسکناس تبدیل میکند.
یکی دیگر از نکات جالب در تولید اسکناس، چارهها و تمهیداتی است که برای جلوگیری از تقلب در تولید پول اندیشیدهاند. برای امنیت بیشتر اسکناسها، الیاف کوچک قرمز و آبی به ترکیب کاغذ اضافه میشود تا تقلب بسیار دشوارتر شود. نخهای فلزی یا پلاستیکی تعبیه شده نیز بهصورت اسکناس بافته میشوند.
راهکارهای جلوگیری از جعل و تقلب پول
برای جلوگیری از تقلب، پول با جوهر مادون قرمز بههمراه جوهرهای تخصصی دیگر چاپ میشود. جوهرهایی که برای چاپ پول نقد استفاده میشود از رنگدانههای آلی، رنگدانههای معدنی، لاکها، آلکیدها و عوامل خشککننده مانند کربنات کلسیم ـهمان ماده شیمیایی مورد استفاده در ساخت آتش بازیـ تشکیل شده است. علاوهبراین، یک جوهر ویژه متغیر نوری برای ایجاد جلوه تغییر رنگ استفاده میشود که به متن روی اسکناس اجازه میدهد از سبز به برنزی تغییر کند. جوهرهای مادون قرمز برای پنهانکردن ویژگیهای مخفی در صورتحسابها استفاده میشوند که جعل را واقعا دشوار میکنند. جوهرهای مادون قرمز با چشم غیرمسلح قابل تشخیص نیستند، اما نور را در طول موجهای بالاتر از آنچه ما می بینیم جذب میکنند. دستیابی به این نوع جوهرها بسیار سخت است، و چاپ با آنها به دقت جدی نیاز دارد.
طرز تهیه کاغذ اسکناس با پلیمر
با وجود این که بسیاری از اسکناسها از الیاف پنبه و کتاب ساخته میشوند، نقش پلیمرها را نباید نادیده گرفت. امروزه مقاومت اسکناس، به مسئلهای مهم تبدیل شده است. بنابراین، طبیعی است که راههایی برای تولید اسکناس با مقاومت بیشتر اندیشیده شود.
اسکناسهای پلیمری به جای استفاده از کاغذ، با مواد پلاستیکی ساخته میشوند. بنابراین، ویژگیهایی دارند که دوام اسکناس را افزایش میدهد.
دوام بالا
دنیای امروز بشر، نیازمند وسایلی است که مقاوم باشند و بهراحتی از بین نروند. یکی از دلایل تولید اسکناسهای پلیمری، دوام بالای آنهاست که باعث میشود نسبت به رطوبت، تاشدن، انقباض و شستوشو، مقاومت زیادی از خود نشان بدهند.
ویژگیهای خاص امنیتی
مقاومت در برابر تقلب، یکی از متغیرهای ضروری برای تولید اسکناس است. اسکناسهای پلیمری از ویژگیهای امنیتی خاصی برخوردار هستند. یکی از این ویژگیها، استفاده از دستگاههای متغیر نوری است که باعث دشواری تقلب در تولید آنها میشود.
قابلیت شستوشو
یکی از ویژگیهای کاغذهای پلیمری این است که میتوانند در ماشین لباسشویی شسته شوند، بدون این که جنس کاغذشان آسیبی ببیند.
سبک و کمحجم بودن
بهطورکلی اسکناسهای پلیمری، سبکتر و کمحجمتر از اسکناسهای کاغذی هستند. بنابراین، از این لحاظ نیز برتری دارند.
قابلیت بازیافت
یکی از ویژگیهای مهمی که از محصولات تولید شده در جهان امروز انتظار میرود، قابل بازیافت آنها است. بنابراین، قابلبازیافت بودن اسکناسهای پلیمری، ویژگی خوبی محسوب میشود.
جمعبندی
در این مقاله، به طرز تهیه کاغذ اسکناس پرداختیم. در تهیه کاغذ اسکناس، از کاغذ یا پلیمر استفاده میشود. کاغذ اسکناس، از پنبه و کتان تهیه میشود. اما برای اسکناس پلیمری از پلاستیک استفاده میشود. دوام و مقاومت بالا در برابر رطوبت، تاخوردن و شکستهشدن، از معیارهای مهم در تولید اسکناس است. اسکناسهای پلیمری مقاومت بیشتری از خود نشان میدهند.
یکی از موارد مهم در چاپ و تولید اسکناس، تمهیداتی برای جلوگیری از تقلب است. برای این کار، از جوهرهای خاص، الیاف خاص در چکپولها و جوهرهای مادون قرمز استفاده میشود.